De beste boeken van 2011

Hop, laatste lijst voor 2011. Basisregel is die van de films: een favorietenlijstje uit alle boeken die ik dit jaar voor het eerst las (elk jaar zijn er wel een paar favorieten die ik herlees). Er zullen er weinig bij zijn die ook dit jaar uitgegeven zijn. Ik geloof dat de verhouding tussen aangekochte en uitgeleende boeken ongeveer 50/50 is, maar de grote meerderheid van de aankopen is tweedehands. En een geluk dat Engelstalige uitgaven doorgaans een stuk goedkoper (en minder lelijk) zijn dan de Nederlandse vertalingen.

Aantal: de teller staat nu op 98. Dat is een stuk meer dan verwacht, gezien de drukte van dit jaar. Anderzijds valt het waarschijnlijk voor een stuk te verklaren door het feit dat ik redelijk wat jeugdromans (22) en misdaadromans (26) las. Die gaan er sneller door. Van de 98 waren er 86 van Engelstalige auteurs; De rest: acht in het Nederlands, twee Frans, twee Duits.

Voor wie het interesseert, de toppers van de vorige drie jaren:

2008

1. Jeroen Brouwers – Datumloze dagen (2007)
2. Siri Hustvedt- What I Loved (2002)
3. A.F.Th. van der Heijden – Het Hof van Barmhartigheid (1996)
4. Christopher Coake – We’re In Trouble (2005)
5. Walter Mosley – The Man In My Basement (2004)
6. Ian Rankin – The Naming Of The Dead (2006)
7. John Burnside – The Dumb House (1997)
8. Hubert Selby Jr. – Waiting Period (2002)
9. Jerry Stahl – I, Fatty (2004)
10. Pete Dexter – Brotherly Love (1991)

2009

1. Cormac McCarthy – The Road (2006)
2. James Ellroy – Blood’s A Rover (2009)
3. David Simon – Homicide: A Year On The Killing Streets (1991)
4. Hubert Selby Jr. – The Room (1971)
5. Patrick Ness – The Ask & The Answer (2009)
6. Michael Connelly – The Poet (1996)
7. Cormac McCarthy – No Country For Old Men (2005)
8. Willy Vlautin – Northline (2008)
9. Ian McEwan – The Innocent (1990)
10. Jan Van Loy – Alfa Amerika (2005)

2010

1. Richard Yates – The Easter Parade (1976)
2. Richard Russo – Empire Falls (2001)
3. Ian McEwan – On Chesil Beach (2007)
4. Nicholson Baker – The Fermata (1994)
5. Michel Faber – Some Rain Must Fall (verhalen) (1998)
6. Richard Yates – Cold Spring Harbor (1986)
7. Dennis Lehane – Shutter Island (2003)
8. Ray Bradbury – Fahrenheit 451 (1953)
9. Timothy Findley – Spadework (2001)
10. Andrew Crumey – Mobius Dick (2004)

Kijk, dit is de man die de #1 van 2011 schreef:

Opvallend is ook dat sommige auteurs goed vertegenwoordigd werden. Van acht auteurs las ik twee boeken (John Green, Michael Connelly, A.S. King, George Pelecanos, Denis Lehane, Peter Robinson, Newton Thornburg, Amélie Nothomb). Van drie auteurs las ik drie boeken (Walter Mosley, Robert B. Parker, Anthony McGowan). Van twee auteurs las ik vier boeken (Elvin Post, Dave Zeltserman). Van Mark Billingham en Magnus Mills las ik er vijf.

Het zwaarst teleurgesteld door

1. Amélie Nothomb – Vuurwerk en ventilators (Le sabotage amoureux)
2. John Fante – The Road To Los Angeles (na X jaar herlezen en zwaar ontgoocheld… what was I thinking?)
3. Michael Connelly – Crime Beat (dat was er eentje voor de centen)
4. Magnus Mills – The Scheme For Full Employment / Explorers of The New Century / The Maintenance Of Headway (zo goed als The Restraint Of Beasts was, zo slap zijn deze derderangs afkooksels)

Verder is A Visit From The Goon Squad van Jennifer Egan waarschijnlijk het meest overschatte boek van het jaar. Degelijk? Ja hoor. Uitzonderlijk? Nah. Dan liever Mr. Peanut van Adam Ross. Dat was iets anders.

Voor de jeugd

Ik heb het geluk dat de jeugdromans die ik lees al een beetje voor me geselecteerd worden, want daar was de gemiddelde kwaliteit verbluffend goed. Zoals ik waarschijnlijk al meldde is er een onwaarschijnlijke storm aan goede young adult literature, en dan vooral uit de Verenigde Staten (dat van den oppervlakkige Amerikaan is passé, vrienden), waar auteurs aan de slag gaan met humor, origininaliteit en diepgang op een manier die soms leidt tot overweldigende resultaten. De tijd van het stiefmoederlijk behandelen is voorbij. Net zoals er misdaadauteurs zijn die het kruim van het literaire wereldje op een hoop schrijven, zo ook hebben auteurs als pakweg Libba Bray en Anthony McGowan een verbeelding die hun serieuze collega’s vaak missen. Laat dat snoeverig dedain dus maar achterwege, beste dames en heren cultuurkenners.

Enfin, hier de beste 10 jeugdromans. Probeer er eens eentje mee te pikken:

1. A.S. King – Please Ignore Vera Dietz (2010)
2. A.S. King – Everybody Sees The Ants (2011)
3. Gregory Galloway – As Simple As Snow (2005)
4. John Green – An Abundance Of Katherines (2006)
5. Sherman Alexie – The Absolutely True Diary Of A Part-Time Indian (2007)
6. Libba Bray – Going Bovine (2009)
7. Anthony McGowan – Henry Tumour (2006)
8. David Levithan & Rachel Cohn – Dash & Lily’s Book Of Dares (2010)
9. Robert Cormier – The Chocolate War (1974)
10. Patrick Ness – A Monster Calls (2011)

De beste boeken van 2011

En dan het enige waarvoor ge hier gekomen zijt. Misschien nog meegeven dat ik dit jaar bitter weinig non-fictie gelezen heb. Hier en daar wat memoires, maar op #18 na leverden die weinig ophefmakende dingen op. Al zal de man (sorry Maïté, Siri Hustvedt is nog altijd de vrouw die het dichtst bij het hoogste schavotje geraakte) die op #1 staat ongetwijfeld een en ander geput hebben uit z’n herinneringen. Voor de rest ook maar een klein handvol verhalenbundels, waarvan de beste vermoedelijk van Joost Vandecasteele was. Geen klassieker, maar goed spul (ik moet zorgen dat ik geen lappen krijg van die bulldog). Ah ja, er was ook één pornografische roman bij, Killing Johnny Fry, van Walter Mosley, de man die zowat elke stijl aan kan. Rode oortjes gegarandeerd en wie weet goed voor wat extra inspiratie in deze barre tijden.

Voilà:

1. Karl Marlantes – Matterhorn (2010)
2. Dave Zeltserman – Pariah (2009)
3. Newton Thornburg – Cutter & Bone (1976)
4. Richard Yates – Revolutionary Road (1961)
5. Lionel Shriver – We Need To Talk About Kevin (2003)
6. George Pelecanos – Shoedog (1994)
7. Juli Zeh – Corpus Delicti (2009)
8. Dave Zeltserman – Killer (2010)
9. C.E. Morgan – All The Living (2009)
10. Adam Ross – Mr. Peanut (2010)
11. Dave Zeltserman – Small Crimes (2008)
12. Newton Thornburg – To Die In California (1973)
13. Magnus Mills – The Restraint of Beasts (1998)
14. Walter Mosley – Black Betty (1994)
15. George Pelecanos – A Firing Offense (1992)
16. Walter Mosley – Little Scarlet (2004)
17. Bruce Robinson – The Peculiar Memories Of Thomas Penman (1998)
18. Oran Canfield – Freefall (2009)
19. Saul Bellow – Seize The Day (1956)
20. Mark Billingham – Death Message (2007)

#1 is een Vietnamroman, een beest van een boek, een monotoon monster. De schrijver van #2, #8 en #11 is in recordtijd een van m’n helden geworden, een man die ze schijnbaar moeiteloos uit de mouw schudt. #3 werd me, net als #1, aangeraden. Ik dank de brave mensen. #5 is niet zomaar een familiedrama, maar pure horror. Een goeie Pelecanos eist sowieso een plaats op in elk lijstje. Idem voor Walter Mosley. #7 is het politiek-correcte boek van dit jaar. #9 het grote mysterie. #10 is de frisse nieuwkomer. En meer heb ik daar eigenlijk niet over te vertellen. Tot volgend jaar.